Bác Hồ về thăm tỉnh Quảng Ninh mấy lần?
24 Tháng 09 Năm 2013 / 17419 lượt xem
Hồ Thị Quỳnh Trang
Phòng TTGD
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn quan tâm đến công nhân và nhân dân các dân tộc Quảng Ninh. Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, ngày 24-3-1946, với cương vị là Chủ tịch Chính phủ nước Việt Nam DCCH, Người đã hội kiến với viên Đô đốc- Cao ủy Pháp Georges Thierry d'Argenlieu trên Vịnh Hạ Long, nhằm giải quyết một việc hệ trọng của đất nước lúc bấy giờ là kéo dài đình chiến với thực dân Pháp để lo củng cố chính quyền cách mạng còn đang non trẻ. Đứng trên tàu hội đàm, ngắm nhìn phong cảnh thơ mộng trên Vịnh, lòng đầy cảm hứng, Bác nói với những người cùng đi: Vùng mỏ nước ta thật đẹp và giàu, thợ mỏ của chúng ta vô cùng anh dũng([i]). Có thể nói rằng chuyến đi lúc đó của Người không phải là đi thăm tỉnh Quảng Ninh mà chỉ gặp phía đối phương để bàn một việc hệ trọng trong hoàn cảnh vận nước đang "ngàn cân treo sợi tóc", vì thế Người không đi thăm thị xã vùng mỏ hay những nơi khác trên đất liền. Sau khi hoà bình lập lại trên miền Bắc, Bác Hồ đã nhiều lần về thăm vùng đất mỏ giàu đẹp này, đây cũng là vinh dự lớn cho nhân dân các dân tộc Quảng Ninh. Cụ thể những chuyến thăm này như sau:
Từ ngày 03 đến 05-10-1957, lần đầu tiên Bác Hồ chính thức đến thăm nhân dân và công nhân vùng mỏ Quảng Ninh. Về Quảng Ninh lần ấy, Bác đi thăm nhiều thắng cảnh của Vịnh Hạ Long, cùng tham gia đánh cá với bà con ngư dân và nói chuyện với nhân dân Hòn Gai.
Từ ngày 29 đến 31-03-1959, lần thứ hai Bác lại về thăm, làm việc với công nhân và các lực lượng vũ trang khu mỏ Quảng Ninh. Bác đến thăm công trường khai thác mỏ than Đèo Nai, thị xã Cẩm Phả.
Ngày 19 và 20-02-1960, lần thứ ba Bác thăm tỉnh Hải Ninh (nay là huyện Hải Ninh, tỉnh Quảng Ninh) nơi địa đầu Đông Bắc Tổ quốc. Tại Hải Ninh, Người đi thăm trường cấp I-II, thăm một hợp tác xã nông nghiệp ở xã Đoan Tĩnh (của người Hán), thăm xưởng gốm Móng Cái và một số cơ sở sản xuất của tỉnh và nói chuyện với đồng bào bằng tiếng địa phương.
Lần thứ tư: ngày 08 và 9-05-1961, Bác đi thăm huyện đảo Cô Tô – phần đất biên ải của tỉnh Quảng Ninh, một quần đảo nằm giữa trùng khơi sóng gió, đời sống còn nhiều khó khăn.
Lần thứ năm: ngày 21 và 22-01-1962, Bác Hồ cùng Anh hùng vũ trụ Liên Xô Giéc-man Ti-tốp đến thăm Vịnh Hạ Long và nói chuyện với nhân dân khu Hồng Quảng.
Lần thứ sáu: ngày 13-11-1962 Chủ tịch Hồ Chí Minh đi thăm căn cứ hải quân nhân dân đóng tại đảo Vạn Hoa, thăm đảo Ngọc Vừng (Quảng Ninh) và chính thức đồng ý cho tỉnh dựng tượng Người trên đảo Cô Tô.
Ngày 02 và 03-02-1965, lần cuối cùng Bác về thăm Quảng Ninh nhân dịp Tết Nguyên đán và nói chuyện với nhân dân tại thị xã Hòn Gai. Chiều cùng ngày, trên đường đi thăm nhà máy điện Uông Bí, Bác Hồ nghỉ chân ở đồi thông Yên Lập, ngắm nhìn phong cảnh và gặp gỡ, thăm hỏi xã viên Hợp tác xã nông nghiệp Khe Cát, Yên Hưng, Quảng Ninh.
Những năm sau này, do bận nhiều việc và sức khỏe giảm sút, Bác không có điều kiện về thăm vùng mỏ, nhưng Bác vẫn thường xuyên theo dõi tình hình sản xuất của ngành than cũng như đời sống công nhân vùng mỏ và động viên, khen thưởng những cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc.
Trong thời gian thu thập tài liệu để thực hiện đề tài cấp cơ sở: Chủ tịch Hồ Chí Minh với các địa phương miền Bắc giai đoạn 1941-1969, chúng tôi nhận thấy các cuốn sách Hồ Chí Minh – Biên niên tiểu sử phát hành năm 2007 của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia ghi chép 8 chuyến thăm của Bác Hồ về Quảng Ninh (còn thêm một chuyến đi nghỉ ở Bãi Cháy trong năm 1959); các cuốn sách Hồ Chí Minh- Toàn tập phát hành năm 2011 của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia có ghi chép những bài phát biểu, nói chuyện của Người với cán bộ, quân và dân Quảng Ninh trong 7 chuyến thăm; cuốn sách: Bác Hồ với nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh do Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Quảng Ninh xuất bản năm 2007 cũng kể về 7 chuyến thăm Quảng Ninh của Bác Hồ và ngoài ra còn có thêm hai bức ảnh về một chuyến thăm Quảng Ninh của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào tháng 11 năm 1963 mà trong hai cuốn sách của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia đã nêu trên lại không đề cập đến. Ảnh ở trang 47ghi là: Bác Hồ thăm và nói chuyện với nhân dân trên đảo Tuần Châu ngày 23-11-1963; Ảnh ở trang 121 ghi là: Bác Hồ thăm Vịnh Hạ Long cùng với các đồng chí lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh ngày 23-11-1963.
Như vậy, theo hai bức ảnh trong cuốn sách này thì Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi thăm Quảng Ninh tất cả là 8 lần? Nhưng trong các cuốn sách Hồ Chí Minh – Biên niên tiểu sử, Hồ Chí Minh- Toàn tập không có thông tin nào về chuyến thăm đảo Tuần Châu của Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 23 tháng 11 năm 1963? Trong cuốn sách Bác Hồ với nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh cũng chỉ có ảnh mà không có bài nói chuyện, sự kiện nào về chuyến đi này? Do thông tin và sự kiện trong 3 cuốn sách: Hồ Chí Minh – Biên niên tiểu sử, Hồ Chí Minh- Toàn tập và Bác Hồ với nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh không trùng khớp với nhau, vì thế chúng tôi đặt ra vài câu hỏi nhỏ:
- Tại sao số lần Bác Hồ về thăm Quảng Ninh giữa các sách không khớp nhau? Nếu không kể lần Người đi gặp Đô đốc Pháp Georges Thierry d'Argenlieu trên Vịnh Hạ Long tháng 3-1946 thì cần thống nhất xem Chủ tịch Hồ Chí Minh đã về thăm Quảng Ninh 7 lần hay 8 lần?
- Nếu Chủ tịch Hồ Chí Minh có về thăm Quảng Ninh tháng 11 năm 1963 thì Người chỉ đi thăm đảo Tuần Châu và thăm lại Vịnh Hạ Long hay còn đi thăm các thị xã vùng mỏ hoặc những nơi nào khác của tỉnh Quảng Ninh?
Chúng tôi rất mong các nhà nghiên cứu, các nhà sử học và bạn đọc cung cấp thêm thông tin để làm rõ hơn về sự kiện thăm Tuần Châu và vịnh Hạ Long của Bác Hồ vào ngày 23-11-1963.
[i] Ban nghiên cứu Lịch sử Đảng, Bác Hồ Hồ với công nhân và nhân dân các dân tộc Quảng Ninh (1971), tr.7