Nhân kỷ niệm 50 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh tham dự Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ 14 (1/1960): NHỚ NHỮNG LỜI BÁC HỒ DẠY CÔNG AN NHÂN DÂN
29 Tháng 11 Năm 2010 / 12048 lượt xem
ThS Vũ Kim Yến
Phòng Sưu tầm – Kiểm kê- Tư liệu
Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để bao tâm huyết lo cho “nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”. Người còn lo cho mỗi người chúng ta được sống yên vui trong một xã hội có kỷ luật, trật tự và nếp sống văn minh. Năm 1945, nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam - kỷ nguyên của độc lập tự do và tiến lên chủ nghĩa xã hội. Trong 8 điều mệnh lệnh của Chính phủ dân chủ cộng hoà Việt Nam cần thực hiện ngay sau ngày giành được chính quyền, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh tới điều 1 là phải bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân và điều 2 là phải bảo vệ nghề nghiệp làm ăn của nhân dân. Trong lời kêu gọi nhân ngày thủ đô giải phóng (10/10/1954), Người cũng nhấn mạnh: “Chính phủ và nhân dân phải cùng nhau ra sức giữ gìn trật tự, an ninh. Trật tự, an ninh tốt thì mọi người mới an cư, lạc nghiệp”(1). Người thường xuyên yêu cầu chính quyền phải có biện pháp kiên quyết ngăn chặn mọi hành vi phạm pháp, gây thiệt hại đến tính mệnh và tài sản của nhân dân, để nhân dân ta được sống yên vui, hạnh phúc.
Đối với lực lượng công an nhân dân, một công cụ chuyên chính của Đảng và Nhà nước ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xây dựng và chỉ đạo từ những bước đi chập chững ban đầu. Người đã chỉ dạy cho các lực lượng bảo vệ an ninh biết nhận thức quán triệt, chức năng, nhiệm vụ, đường lối công tác của mình và biết phương hướng tiến hành xây dựng lực lượng, rèn luyện cán bộ, chiến sĩ về phẩm chất và đạo đức cách mạng. Đầu xuân Mậu Tý 1948, trong bức thư trả lời đồng chí Hoàng Mai (lúc đó là Giám đốc Sở Công an Khu XII), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra tư cách người công an cách mệnh là:
“Đối với tự mình phải cần, kiệm, liêm, chính.
Đối với đồng sự phải thân ái, giúp đỡ.
Đối với chính phủ phải tuyệt đối trung thành.
Đối với nhân dân phải kính trọng, lễ phép
Đối với công việc phải tận tụy
Đối với địch phải cương quyết, khôn khéo"(2).
Là thư gửi cho đồng chí Giám đốc Sở Công an Khu XII nhưng 6 điều Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy đã bao hàm huấn thị chung cho toàn lực lượng công an nhân dân, mang tính tư tưởng và tính thực tiễn vô cùng sâu sắc. 6 lời dạy Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định nhân sinh quan cách mạng của người công an cách mệnh qua 6 mối quan hệ: Đối với tự mình phải cần, kiệm, liêm, chính; Đối với đồng sự phải thân ái giúp đỡ; Đối với Chính phủ phải tuyệt đối trung thành; Đối với nhân dân phải kính trọng, lễ phép; Đối với công việc phải tận tụy; Đối với địch phải cương quyết khôn khéo. Như vậy là, tư cách người công an cách mạng không chỉ biểu hiện ở cách ăn, ở, cư xử, phẩm chất đạo đức, mà bao hàm cả nhân cách, tài năng với những phẩm chất chính trị đặc biệt. Sau này, trong bài nói tại trường Công an Trung ương (28/1/1958), Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng tặng lực lượng công an một bài thơ mà như một lời chỉ dạy, một bài học sâu sắc về tư cách, phẩm chất, tác phong làm việc của công an nhân dân Việt Nam:
“Đoàn kết, cảnh giác
Liêm, chính, kiệm, cần
Hoàn thành nhiệm vụ
Khắc phục khó khăn,
Dũng cảm trước địch,
Vì nước quên thân,
Trung thành với Đảng
Tận tụy với dân”(3)
Quán triệt sâu sắc học thuyết Mác – Lênin về Nhà nước cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định “công an là một bộ máy để thực hiện chuyên chính dân chủ nhân dân, bảo vệ nền chuyên chính của nhân dân đối với các thế lực phản động khác”(4), “công an và quân đội là hai cánh tay của nhân dân, của Đảng, của Chính phủ, của vô sản chuyên chính”(5). Muốn tiến hành đấu tranh chống địch thắng lợi, phải đặt toàn bộ công tác an ninh và toàn bộ tổ chức công an dưới sự lãnh đạo tuyệt đối của các cấp uỷ Đảng và phải tiến hành theo đúng đường lối, phương châm, chính sách của Đảng đề ra. Bởi bất cứ công tác nào tách rời sự lãnh đạo của Đảng thì đều không thể thành công được. Nhiệm vụ của lực lượng công an là phải bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ nhân dân, trung thành với Đảng, Nhà nước; là trọn vẹn, chu đáo và có trách nhiệm đối với những công việc mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
Đồng thời với việc xác định rõ chức năng về nhiệm vụ cơ bản của công an nhân dân là bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân, bảo vệ thành quả cách mạng và giữ gìn trật tự trị an xã hội, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng còn chỉ rõ cho công an nhân dân những nhiệm vụ cụ thể, đối tượng đấu tranh và đường lối thực hiện trong từng giai đoạn cách mạng, khi chính quyền vừa thành lập sau cách mạng tháng Tám, cũng như thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ. Năm 1956, nói chuyện tại Hội nghị công an toàn quốc lần thứ 10, Người nhấn mạnh: “Công an ta bây giờ phải ra sức góp phần vào việc củng cố miền Bắc; mà cái gốc của việc củng cố miền Bắc là khôi phục kinh tế và phát triển văn hoá. Địch không muốn cho ta thành công. Bọn Mỹ - Diệm và bọn phản động khác ra sức phá hoại ta, không kể to nhỏ. Phá hoại ta được chút nào là hay cho chúng chút ấy. Chúng đưa một số tay sai đi Mỹ, đi Philíppin để huấn luyện, rồi đưa về phá hoại ta. Nhiệm vụ của công an là phải chặn tay bọn phá hoại (6). Khi đế quốc Mỹ tăng cường xâm lược xâm lược miền Nam, gây chiến tranh phá hoại miền Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi toàn dân đoàn kết chống Mỹ cứu nước thì đồng thời Người cũng chỉ thị cụ thể: Để phá tan âm mưu chiến tranh phá hoại của địch chúng ta phải quyết tâm đánh bại mọi hoạt động gián điệp và chiến tranh tâm lý của địch, ngăn chặn và trấn áp kịp thời.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, bản chất giai cấp, bản chất nhân dân, bản chất cách mạng của người chiến sĩ công an hòa quyện vào nhau, gắn bó mật thiết với nhau, hợp thành một cấu trúc vững chắc, trên nền tảng bản chất cách mạng triệt để của giai cấp công nhân. Ngay khi mới thành lập, Người đã khẳng định rõ bản chất của công an nhân dân “Công an của ta là Công an nhân dân, vì dân mà phục vụ và dựa vào dân mà làm việc”, “công an là bạn dân” và “làm công tác chính quyền, ở công an hay ở quân đội, đều là làm đày tớ cho nhân dân cả, vì chính quyền dân chủ có nghĩa là chính quyền do người dân làm chủ”. Người còn dạy công an phương pháp công tác: “vấn đề kỹ thuật trong công tác công an cũng cần, nhưng vấn đề quan trọng nhất là giáo dục, tuyên truyền cho dân, để quản lý tốt tai, mắt, miệng của dân, làm thế nào dân giúp công an để phát hiện địch và giấu địch những điều của ta… Tổ chức tốt quần chúng để giấu không cho địch biết và bảo vệ ta. Cho nên, cần có kỹ thuật nhưng chủ yếu phải dựa vào dân”(7). Đồng chí Vương Văn Long, nguyên chiến sĩ công an tỉnh Tuyên Quang kể lại, có lần đồng chí được giao nhiệm vụ đi bảo vệ Bác đến thăm một số nơi trong tỉnh. Lúc ngồi ăn cơm, Bác nói về chuyện khi Bác mới đi qua vùng dân tộc, thấy người dân kêu ca về cách xây dựng làng kiểu mẫu của tỉnh. Bác căn dặn đồng chí rằng: “Tất cả những vấn đề đó chú phải về báo cáo lại với tỉnh uỷ. Còn các chú công an là bạn dân thì phải đi sát dân. Dân có gì bằng lòng với Chính phủ và có gì không bằng lòng, các chú phải báo cáo lại cho tỉnh uỷ biết để có biện pháp khắc phục, sửa chữa”. Những lời căn dặn rất ngắn gọn mà sáng rõ của Bác trên chặng đường rừng ngắn ngủi đã để lại ấn tượng sâu sắc đối với đồng chí Long vì chính trên chặng đường đó, đồng chí đã được hiểu thế nào là một người công an cận vệ của Đảng và là đầy tớ của nhân dân.
Từ niềm tin mãnh liệt vào chân lý: Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, quần chúng nhân dân là động lực của cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Khi nhân dân giúp đỡ ta nhiều thì thành công nhiều, giúp đỡ ta ít thì thành công ít, giúp đỡ ta hoàn toàn thì thắng lợi hoàn toàn. Người phân tích: lực lượng công an dù có đông thế nào đi nữa cũng chỉ có hạn, không thể thay thế lực lượng to lớn của quần chúng được, vì “một vạn công an thì chỉ có hai vạn tai, hai vạn mắt, hai vạn tay chân nhưng nhân dân có hàng triệu tai, hàng triệu mắt, hàng triệu tay, chân. Cho nên chúng ta phải dựa vào dân mà hoạt động. Khi tổ chức được dân, đoàn kết được dân, thì việc gì cũng làm được. Công an phải luôn luôn giúp đỡ, tổ chức, giáo dục nhân dân, làm cho mọi người dân đều là người giúp việc của mình, làm thành mạng lưới công an nhân dân. Như thế công tác mới có kết quả”(8). Mặt khác, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nghiêm khắc phê bình thái độ tự cao, tự đại xa rời quần chúng, thiếu ý thức trách nhiệm, không toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân. Người hướng dẫn lực lượng công an phương pháp công tác là “phải đi sâu và thiết thực. Làm việc phải có điều tra, nghiên cứu, không được tự kiêu, tự đại. Phải toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân…Phải đi đường lối quần chúng thì nhân dân mới tin yêu, giúp công an và công an mới thành công được”(9). Chính tư tưởng này của Người đã là cơ sở hình thành đường lối quần chúng của Đảng ta trong công tác an ninh. Đường lối quần chúng đó đã chỉ đạo phong trào của quần chúng làm công tác an ninh ngày càng phát triển phong phú và sinh động, tạo nên mạng lưới sâu rộng bủa vây kẻ thù ở bất cứ nơi nào chúng mò đến, và tạo nên phương thức công tác nhạy bén và sắc bén của công an nhân dân Việt Nam.
Suốt cả cuộc đời mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu cao khí phách anh hùng, bất khuất của dân tộc “thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”. Người biết rằng đối với kẻ thù của giai cấp và dân tộc không thể dùng cách thuyết phục chúng từ bỏ âm mưu xâm lược, từ bỏ áp bức, bóc lột nhân dân, mà chỉ có dùng bạo lực đấu tranh kiên quyết buộc chúng phải làm theo ý mình. Vì vậy, Người luôn nhắc nhở cán bộ, Đảng viên, chiến sĩ và đồng bào ta ở bất kỳ đâu và bất kỳ lúc nào cũng phải nêu cao ý chí cách mạng triệt để, nêu cao tinh thần kiên cường, bất khuất, quyết chí bền gan, đấu tranh đến cùng để chiến thắng kẻ thù của giai cấp và dân tộc.
Kiên quyết đấu tranh với kẻ thù ngoan cố chống lại cách mạng nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh lại tỏ ra rất khoan hồng độ lượng đối với bọn địch đã bại trận, đã hạ vũ khí đầu hàng, hoặc đã biết ăn năn hối lỗi xin cải tà quy chính. Người đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ và đồng bào ta trong khi đấu tranh chống địch phải nghiêm chỉnh chấp hành chính sách và sách lược của Đảng đề ra trên nguyên tắc “trấn áp kết hợp với khoan hồng, trừng trị kết hợp với giáo dục cải tạo”. Phải biết chú ý phân biệt xử lý với từng loại, từng tên địch tuỳ theo hoàn cảnh và mức độ tội ác của chúng, tuyệt đối không trấn áp địch tràn lan và đồng loạt, cũng không nên do dự, hữu khuynh đối với chúng.
Khẳng định tính sẵn sàng chiến đấu của lực lượng công an, trong bất kỳ tình huống nào cũng phải giữ vững an ninh chính trị, trật tự trị an để nhân dân an cư, lạc nghiệp, tăng gia sản xuất, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “…công an thì phải đánh địch thường xuyên, lúc chiến tranh có việc, lúc hoà bình lại càng nhiều việc” (10). Để hoàn thành được trọng trách này, lực lượng công an phải không ngừng phấn đấu, học tập và rèn luyện thành một công cụ chuyên chính, sắc bén, một lực lượng vũ trang vững về chính trị, mạnh về tổ chức, giỏi về nghiệp vụ và có trình độ khoa học, kỹ thuật đủ sức làm tròn nhiệm vụ mà Đảng, Chính phủ và nhân dân đã giao phó. Đặc biệt, Người nhấn mạnh: “Tuy công an là của nhân dân, nhưng đồng thời cũng phải biết phê bình người phạm sai lầm. Trong nội bộ, công an cũng phải phê bình nhau. Đối với người không sửa được thì phải tẩy trừ ra khỏi ngành kẻo để lại thì con sâu làm rầu nồi canh”(11).
Cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chính là một kho tàng sống động, vô cùng phong phú về công tác bảo mật, an ninh. Bôn ba khắp năm châu bốn bể để tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc, tham gia vào phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, bị mật thám theo dõi sát sao, Người đã nhiều lần thay đổi tên, thay đổi nghề nghiệp, nhiều lần cải trang khi là thân sĩ giàu có, khi là lính hầu, lúc là thày địa ký, có khi lại là thầy lang bôn ba đây đó chữa bệnh cứu người… để đảm bảo bí mật, an toàn và thuận tiện hơn cho công tác. Những ngày tháng ở tại Cao Bằng trong thời kỳ mới trở về nước hoạt động, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn căn dặn anh em muốn đối phó với địch phải giữ kỷ luật và bản thân Người đã thực hiện quy định này rất cẩn thận, nghiêm túc. Mỗi lần phái cán bộ đi công tác Người thường gặp riêng đồng chí ấy. Tuy cơ quan đông, nhưng mỗi người mỗi việc không ai biết việc của ai. Mỗi khi cần về một cơ sở nào đó, Người chỉ báo cho đồng chí có trách nhiệm biết. Các đồng chí bảo vệ cho Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng luôn học hỏi được từ Người nhiều bài học kinh nghiệm quý báu trong công tác. Đồng chí Phan Văn Xoàn, chiến sĩ bảo vệ Bác từ năm 1955 đến năm 1959 kể lại: Trong những năm giặc Mỹ gây chiến tranh phá hoại miền Bắc, ở Hà Nội có hệ thống loa báo động, mỗi lần nghe báo máy bay địch sắp vào khu vực Hà Nội, đồng chí bảo vệ mời Bác xuống hầm trú ẩn. Một lần mới nghe dự báo động, vì quá lo cho sự an toàn của Bác mà đồng chí bảo vệ tiếp cận không giữ được bình tĩnh, vội vàng chạy lên mời Bác. Thấy vẻ hốt hoảng của đồng chí bảo vệ, Bác nói: “là công an thì phải luôn luôn tỉnh táo. Lúc có địch phải coi như không có địch, còn lúc không có địch cũng phải coi như có địch”. Những lời dạy bảo ân cần của Bác được các chiến sĩ xem như là kim chỉ nam trong suốt cuộc đời làm công tác bảo vệ của mình.
Trải qua 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng công an nhân dân Việt Nam luôn thể hiện lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, với Nhà nước và nhân dân, vượt qua mọi khó khăn, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, lập nhiều chiến công, góp phần to lớn vào thắng lợi của cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước, thống nhất nước nhà cũng như sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa ngày nay. Mỗi thành quả, mỗi chiến công của lực lượng công an nhân dân đều bắt nguồn từ sự thấm nhuần, quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối toàn diện của Đảng, sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ của các ngành, các lực lượng và sự giúp đỡ to lớn của quần chúng nhân dân, kết hợp với sự nhạy cảm về chính trị, tinh thông về nghiệp vụ của các thế hệ cán bộ chiến sĩ công an. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi xa nhưng những lời dạy của Người đã trở thành định hướng cơ bản, ngọn đuốc soi đường cho mọi hành động của cán bộ, chiến sỹ công an, đồng thời là chuẩn mực về đạo đức, nhân cách mà mỗi cán bộ, chiến sỹ công an dù ở bất kỳ cương vị công tác nào, trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình đều phải rèn luyện, phấn đấu, thực hiện.
(1) Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, H.1995, t.7,tr.360
(2) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, t.5,tr.406
(3) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, t.9,tr.33
(4) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, t.9,tr.279
(5) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, t.9,tr.403
(6) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, t.8,tr.118
(7) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, t.12,tr.117
(8) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, t.9,tr.404
(9) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, t.9,tr.280
(10) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, t.8,tr.118
(11) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, t.6,tr.365