Là người sớm có nhận thức về lòng yêu nước, thương dân, Nguyễn Tất Thành đã hiểu được phần nào nguyên nhân thất bại của các phong trào yêu nước chống xâm lược. Từ đó, Nguyễn Tất Thành đã ra đi tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc khỏi ách áp bức của chủ nghĩa thực dân Pháp với một quyết tâm cháy bỏng: Dân tộc được độc lập, đồng bào được tự do, mọi người ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành…

Trong quá trình tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc, giành độc lập tự do cho nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến công tác dân vận. Bác đã chỉ rõ rằng quần chúng nhân dân là chủ thể của cuộc cách mạng, là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Nhưng, để nhân dân nhận thức rõ vai trò, sứ mệnh của mình, Đảng phải tiến hành công tác tuyên truyền, vận động để người dân giác ngộ, tự nguyện làm tốt bổn phận và trách nhiệm của mình. Đó chính là công tác dân vận của Đảng, “dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”.

Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa kiệt xuất Hồ Chí Minh còn là một nhà tư tưởng lỗi lạc trong các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, quân sự, xã hội trong đó có những quan điểm về xây dựng một nền kinh tế tập thể xã hội chủ nghĩa (XHCN) để hướng tới một mục đích duy nhất là vì đời sống ấm no hạnh phúc của nhân dân, như Người đã từng nói: “Dân dĩ thực vi thiên” ...

Là một nhà văn hoá kiệt xuất, ở Hồ Chí Minh hội tụ đầy đủ những tinh hoa văn hóa của dân tộc và nhân loại, điển hình của nhân cách con người Việt Nam. Một trong những đặc trưng cơ bản của văn hóa Hồ Chí Minh được thể hiện đậm nét, mang dấu ấn riêng, rất đặc thù và rất Hồ Chí Minh đó là văn hóa ứng xử.

Lịch sử dân tộc Việt Nam sẽ mãi khắc ghi hình ảnh người thanh niên Nguyễn Tất Thành khi rời Tổ quốc ra đi tìm đường cứu nước; dấn thân vào tận sào huyệt của chủ nghĩa thực dân để tìm một hướng đi đúng đắn nhất, một cách đi thích hợp và bảo đảm nhất cho dân tộc mình trên con đường đấu tranh để tự giải phóng

Năm 1960 nhân kỷ niệm Đảng ta tròn 30 tuổi, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có nhiều bài viết và nói về Đảng. Trong những bài viết và nói quan trọng ấy, có một bài nói khi nghe lại chúng ta thấy như được khơi dậy niềm tự hào đặc biệt về Đảng quang vinh. Đó là bài phát biểu của Bác tại lễ kỷ niệm 30 năm ngày thành lập Đảng.

Một trong những vấn đề chi phối toàn bộ hệ thống tư tưởng chính trị Hồ Chí Minh chính là chủ nghĩa nhân văn. Đây là ngọn nguồn, cơ sở, nền tảng quy định toàn bộ mục đích sự nghiệp hoạt động cách mạng của Người. Với “một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành” ...

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến sự nghiệp xây dựng, giáo dục, rèn luyện và phát triển lực lượng Công an nhân dân trưởng thành, lớn mạnh về mọi mặt. Người luôn nhận thức một cách sâu sắc rằng người chiến sĩ sinh ra từ nhân dân, vì nhân dân chiến đấu, là người lính có lý tưởng cao cả, kiên quyết hăng hái làm tròn nhiệm vụ. Bởi vậy, trong sự nghiệp cách mạng, Người luôn trực tiếp quan tâm, đào tạo, rèn luyện, dành cả tấm lòng và tình cảm của mình để lực lượng Công an nhân dân góp phần tô thắm thêm những trang sử hào hùng của dân tộc.

Trong thư gửi học sinh trường Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Biết các cháu nhịn ăn, quét chợ, hái củi, bán bánh tiết kiệm dành dụm được 216.445 đồng mua công trái, Bác rất cảm động. Bác gửi lời thân ái khen ngợi lòng các cháu nồng nàn yêu nước. Việc các cháu đã xung phong làm, thì chắc học sinh các trường khác cũng sẽ làm được. Số tiền tuy nhỏ nhưng các cháu học sinh ra sức lao động để lấy tiền mua công trái thì có ý nghĩa to”