Có nên sử dụng hình ảnh trực quan trong công tác thuyết minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch ?
Hồ Quỳnh Trang
Phòng TT-GD
Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch hàng năm đón hàng triệu lượt khách trong nước và quốc tế đến tham quan, học tập. Phòng Tuyên truyền - Giáo dục của Khu di tích có nhiệm vụ đón, hướng dẫn các đoàn khách có yêu cầu nghe giới thiệu về các điểm di tích trong khu vực. Trong khi thực hiện nhiệm vụ này chúng tôi nhận thấy khách tham quan thường xuyên có một số câu hỏi liên quan đến các điểm di tích không được vào thăm quan trực tiếp như Phủ Chủ tịch, Giàn hoa, Nhà H67. Ngay cả với các điểm di tích được nghe giới thiệu như Nhà 54, Nhà họp Bộ Chính trị, Nhà Sàn, Đường Xoài, Ao cá thì vẫn có nhiều câu hỏi đặt ra cho cán bộ thuyết minh, như:
- Phủ Toàn quyền- Phủ Chủ tịch vẫn được giữ nguyên hay đã có sự thay đổi?
- Bác làm việc ở phòng nào trong Phủ Chủ tịch?
- Bác tiếp khách ở Giàn hoa như thế nào?
- Bác tiếp khách quốc tế và trong nước ở phòng nào trong Nhà họpBộ Chính trị?
- Nhà Sàn nguyên bản như thế hay đã được thay đổi, sửa lại sau khi Bác mất?
- Bác có hay tiếp khách quốc tế tại Nhà Sàn không?
- Bác chăm đàn cá sau giờ làm việc thế nào?
- Cầu xi măng ở ao cá có từ thời Bác hay sau này mới có?
- Tường bao xung quanh ao cá từ thời Bác đã có hay sau này mới xây thêm?
- Những cây xung quanh nhà Bác được trồng từ thời Bác hay sau này mới bổ sung thêm?
- Cây vú sữa miền
- Cá trong ao có đánh bắt thường xuyên không hay cứ để nuôi như thế?
- Những đồ dùng bát đũa mà Bác dùng có giản dị quá không đối với một vị Chủ tịch nước?
- Bác tiếp khách ở Đường Xoài thế nào?
Theo quan điểm của chúng tôi, những người làm công tác trực tiếp đón tiếp, phục vụ và thuyết minh cho khách tham quan, những câu hỏi này một phần là do các đoàn khách muốn tìm hiểu thêm thông tin hơn, muốn biết kỹ hơn về Khu di tích cũng như quá trình 15 năm Bác sống và làm việc tại đây, nhưng chủ yếu là vì họ không nhìn thấy cụ thể những hình ảnh về Chủ tịch Hồ Chí Minh trong quãng thời gian đó nên chưa hình dung được rõ ràng hoạt động cũng như cuộc sống đời thường của Người.
Để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu thông tin của khách tham quan, trong đó đặc biệt là mong mỏi của đông đảo đồng bào muốn hiểu thêm về công việc, về cuộc sống đời thường của vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc, trong điều kiện chúng ta chưa mở cửa một số nhà di tích phục vụ công tác tham quan trực tiếp cũng như số lượng hiện vật gốc đang được trưng bày trong các nhà di tích còn chưa thật đầy đủ như số lượng vốn có, chúng tôi đề xuất ý kiến có thể sử dụng một số ảnh tư liệu mà cơ quan đã công bố rộng rãi để làm sinh động cho nội dung thuyết minh, ví dụ:
- Ảnh tư liệu Phủ Chủ tịch nên dùng các ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ tọa phiên họp Hội đồng Chính phủ tại Phủ Chủ tịch; Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp đồng chí Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô Micaian và Đoàn đại biểu Chính phủ Liên Xô tại Phủ Chủ tịch; Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Thủ tướng Chu Ân Lai tại Phủ Chủ tịch; Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp đoàn đại biểu phụ nữ Pháp do bà Gian-nét Véc-met làm trưởng đoàn sang thăm Việt Nam tại Phủ Chủ tịch; Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp các đoàn thiếu nhi; Chủ tịch Hồ Chí Minh chụp ảnh kỉ niệm ở trước thềm Phủ Chủ tịch; Chủ tịch Hồ Chí Minh chụp ảnh với đại biểu Thanh niên các nước dự Đại hội Đoàn thanh niên LĐVN lần III tại Phủ Chủ tịch...
- Ảnh tư liệu Giàn hoa nên dùng các ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp đoàn dũng sĩ miền Nam; Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp khách quốc tế; Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng đoàn đại biểu Liên Xô xem các cháu thiếu nhi HN hát múa chào mừng đoàn tại giàn hoa Phủ Chủ tịch; Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp đoàn ngoại giao các nước; Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với các nhà báo Ý và nhà báo Trung Quốc trong buổi tiếp hai đoàn; Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp đoàn phóng viên truyền hình Pháp; Chủ tịch Hồ Chí Minh xem báo tại giàn hoa Phủ Chủ tịch...
- Ảnh tư liệu Nhà Sàn nên dùng các ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh xuống cầu thang Nhà Sàn; Chủ tịch Hồ Chí Minh tại phòng làm việc trên tầng 2 Nhà Sàn; Chủ tịch Hồ Chí Minh chụp ảnh trước Nhà sàn với Tổng thống Ma-li Mô-di-Bô-Cay-ta cùng những người trong đoàn; Chủ tịch Hồ Chí Minh mời cơm thân mật Đoàn Chính phủ Bugari tại nhà sàn gỗ; Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp thân mật đoàn Đảng, Chính phủ Cu Ba; Chủ tịch Hồ Chí Minh và gia đình luật sư Lozơby xem cuốn album ảnh tại nhà sàn; Chủ tịch Hồ Chí Minh chụp ảnh lưu niệm với Anh hùng vũ trụ Giéc-man Ti-tốp..
- Ảnh tư liệu Nhà 54 nên dùng ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh tại phòng làm việc nhà 54.
- Ảnh tư liệu Nhà họp Bộ Chính trị: Chủ tịch Hồ Chí Minh chụp ảnh lưu niệm với Đoàn đại biểu anh hùng chiến sĩ thi đua các lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam; Chủ tịch Hồ Chí Minh chụp ảnh lưu niệm với 6 đại biểu “cháu ngoan Bác Hồ” về Hà Nội dự Đại hội anh hùng chiến sĩ thi đua chống Mỹ, cứu nước; Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Trung ương Đảng, quyết định chủ trương mở đợt Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân; Chủ tịch Hồ Chí Minh chụp ảnh lưu niệm với Đoàn đại biểu Liên đoàn Thanh niên Dân chủ thế giới do anh Véc-na Lăm be - Đại diện Ban thư ký Liên đoàn làm trưởng đoàn trước Phòng họp Bộ Chính trị; Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp nhà thơ Cu Ba tại phòng họp Bộ Chính trị; Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp nhà văn Ba Lan VI.Ducôrôrôpgiai sang thăm Việt Nam tại phòng họp Bộ Chính trị...
- Ảnh tư liệu Đường Xoài, Ao cá nên dùng các ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp đoàn đại biểu miền Nam; Chủ tịch Hồ Chí Minh chụp ảnh lưu niệm với đoàn dũng sĩ miền Nam; Chủ tịch Hồ Chí Minh cho cá ăn; Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng phu nhân đồng chí A.N.Côxưghin câu cá tại ao trước nhà sàn; Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng gia đình luật sư Lozơby bên ao cá…
Để đem lại hiệu quả cao hơn trong công tác hướng dẫn khách tham quan, cán bộ thuyết minh có thể phóng ảnh khổ bằng bàn tay (hoặc to hơn), đóng ảnh thành cuốn album và mang theo khi đi thuyết minh cho các đoàn khách có yêu cầu.
Trên đây là một đề xuất về vấn đề sử dụng ảnh tư liệu minh hoạ cho nội dung thuyết minh trong Khu di tích. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp của các đồng chí cán bộ khoa học thâm niên, các cán bộ thuyết minh trong và ngoài cơ quan để công tác thuyết minh, tuyên truyền về tư tưởng, đạo đức, tác phong của Bác đạt được hiệu quả cao nhất.